กกต.สมชัย บรรยายพิเศษ ปปร.รุ่นที่18 สถาบันพระปกเกล้า ถึงการจัดการลงประชามติหน้าที่ของ กกต.และจุดเด่นการลงประชามติในสกอตแลนด์ รศ.สมชัย ศรีสุทธิยากร กรรมการการเลือกตั้ง หรือ กกต.ด้านกิจการบริหารงานเลือกตั้ง กล่าวในระหว่างบรรยายพิเศษ หลักสูตรการเมืองการปกครองในระบบประชาธิไตยสำหรับนักบริหารระดับสูง หรือ ปปร. รุ่นที่18 ของสถาบันพระปกเกล้า ในหัวข้อ ประสบการณ์ประชาธิปไตยกับกระบวนการเลือกตั้งและการลงประชามติที่ประเทศสกอตแลนด์ ว่าการลงประชามติของสกอตแลนด์ครั้งนี้ มีผู้มีสิทธิ์ 4 ล้านกว่าคน มีผู้มาใช้สิทธิ 84.59% หรือเทียบคือ 3 ล้านกว่าคน บัตรดี 99.91% บัตรเสีย 0.09% โดยวิธีการลงประชามติ โดยผู้มีสิทธิสามารถเข้าถึงการลงคะแนนโดยไม่มีสิ่งกีดขวาง ผู้ลงคะแนนทุกคนจะได้รับการปฏิบัติที่เหมือนกัน แบบเดียวกันทั่วสกอตแลนด์ รวมถึงการบริหารจัดการเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ผู้มีสิทธิสามารถลงคะแนนผ่านไปรษณีย์ได้ รวมถึงผู้มีสิทธิมีอายุตั้งแต่ 16 ปีขึ้นไป การเปิดหน่วยลงคะแนนคือ 07.00-22.00 น. และผลการลงคะแนนมีความถูกต้อง เป็นที่ยอมรับ นอกจากนี้ บทบาทของ กกต.ในสกอตแลนด์ คือการตรวจและประเมินความเหมาะสม แนะนำเกี่ยวกับเพดานเงินรณรงค์ จดทะเบียนผู้รณรงค์ ออกแบบการรณรงค์ ให้คำแนะนำให้ผู้รณรงค์ ให้คำแนะนำ กกต.ท้องถิ่น รับรองผู้สังเกตการณ์ และรายงานผลการลงประชามติ ทั้งนี้ ยังได้กล่าวถึงจุดเด่นของการลงประชามติในสกอตแลนด์ ว่า การให้ความรู้ประชาชนก่อนตัดสินใจมีเวลาเพียงพอ มีข้อมูลข่าวสารครบถ้วนทุกมิติ การทำหน้าที่ของเจ้าหน้าที่ ของกรรมการ กกต. ทำงานอย่างมีระบบ มีประสิทธิภาพ รวมทั้งพรรคการเมือง นักการเมือง ใช้เหตุผลในการเอาชนะ พร้อมเปิดโอกาสให้องค์กรเอกชนเข้ามามีส่วนร่วมในการรณรงค์ และไม่นำความแตกต่างมาเป็นประเด็นสร้างความแตกแยกให้กับสังคม